کد مطلب:31703 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:12

گنجینه پرسمان » اعتقادات

علم خداوند به آينده چگونه ممكن است و اين چگونه با حكمت خدا در آفرينش جهان و انسان مغايرت پيدا نخواهد كرد؟

آگاهي خداوند نسبت به آيندة انسانها مطلبي قطعي است زيرا گذشته حال و آينده نسبت به ما كه به وسيلة زمان احاطه شدهايم، مطرح است و در هر مرحله از زمان اجزاي پسين و پيشين آن از ما غايب است، ليكن براي خداوند كه موجودي غير زماني بل خالق زمان و مكان است گذشته و آيندهاي نيست و تمامي هستي با همة ابعاد و امتدادات زماني مكانياش نزد او حاضر است. بنابراين حوادث آينده براي ما آينده است و حوادث گذشته از نظر ما گذشته است و در مورد ذات اقدس الهي نيز اين مطلب راه ندارد. حال اگر منظور شما اين است كه چون خدا ميداند پس كنشهاي ما از ازل مقدر شده و سرنوشت هركسي رقم خورده و كسي قادر به تغيير آن نيست و انسان در افعال خود مجبور است، پاسخ اين است علم الهي هرگز موجب جبر و نمايشي خواندن افعال بشري نيست زيرا وقتي علم الهي جبر است كه علم او سبب و علت كنش و رفتار ما باشد و به تعبير ديگر چون او ميداند، ما انجام ميدهيم، در حالي كه برعكس، ما چنين ميكنيم خدا ميداند و اگر غير از اين ميكرديم آن را ميدانست.

پس همانطور كه وقتي ما عملي را در برابر ديدگاه كسي انجام ميدهيم هيچ كس نميگويد: چون فلاني مي بيند پس عمل فاعل جبري است، در رابطه با علم الهي بر افعال ما در زمانهاي گذشته نيز نبايد چنين گفت و فرقي بين علم خدا در زمانهاي سه گانه نيست.

در عين حال بايد توجه داشت كه هر انساني تمام قواي لازم براي افعالش را از ناحية خدا دارد و اختيارش هم از ناحية او است و ارادة حق تعالي بر اين گرفته است كه ما با آزادي كامل و در پي هدايتهاي فطرت و عقل و انبياء هر يك از دو راه سعادت و شقاوت را كه توانستيم برگزينيم و پس از پيمودن هر يك نتايج آن ديگر به اختيار ما نيست و سرنوشت محتومما بر اساس همان رقم زده خواهد شد.